So sánh các loại trái phiếu ở Việt Nam: Nên đầu tư vào loại nào?

Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản về các loại trái phiếu, so sánh các loại trái phiếu. Từ đó, bạn có thể xây dựng một danh mục đầu tư trái phiếu hiệu quả.

Mục lục

Các loại trái phiếu doanh nghiệp ở Việt Nam

Ở Việt Nam, có các loại trái phiếu doanh nghiệp phổ biến mà các công ty thường phát hành để huy động vốn. Dưới đây là một số loại trái phiếu doanh nghiệp thường thấy:

Trái phiếu doanh nghiệp cố định: Đây là loại trái phiếu với lãi suất cố định được doanh nghiệp phát hành để huy động vốn từ công chúng. Người mua trái phiếu sẽ nhận được lợi suất theo tỷ lệ cố định đã thỏa thuận.
Trái phiếu doanh nghiệp biến động: Loại trái phiếu này có lãi suất biến động tùy theo điều kiện thị trường hoặc chỉ số tham chiếu nào đó. Lãi suất có thể điều chỉnh theo một cơ chế cụ thể được quy định trong hợp đồng.
Trái phiếu doanh nghiệp có thể chuyển đổi: Đây là loại trái phiếu mà người mua có quyền chuyển đổi thành cổ phiếu của công ty phát hành theo tỷ lệ và điều kiện được quy định trước.
Trái phiếu doanh nghiệp không kèm cơ chế phát hành cổ phiếu: Đây là loại trái phiếu mà không đi kèm với quyền chuyển đổi thành cổ phiếu của công ty phát hành.
Trái phiếu doanh nghiệp có thế chấp: Trái phiếu này được bảo đảm bằng tài sản hoặc tài sản cố định của công ty phát hành, giúp tăng độ an toàn cho người mua.

Các loại trái phiếu doanh nghiệp ở Việt Nam có thể có các đặc điểm và điều kiện khác nhau tùy thuộc vào công ty phát hành cũng như ngữ cảnh thị trường tài chính và kinh doanh tại thời điểm phát hành.

Đặc điểm của các loại trái phiếu doanh nghiệp ở Việt Nam

Các loại rủi ro trong đầu tư trái phiếu

Đầu tư vào các loại trái phiếu ở Việt Nam mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng đi kèm với một số rủi ro nhất định mà nhà đầu tư cần lưu ý. Dưới đây là các loại rủi ro phổ biến khi đầu tư vào trái phiếu:

Rủi ro tín dụng

Là rủi ro cao nhất và phổ biến nhất khi đầu tư trái phiếu, đặc biệt là trái phiếu doanh nghiệp. Rủi ro này xảy ra khi doanh nghiệp phát hành trái phiếu không có khả năng trả lãi và gốc đúng hạn, dẫn đến nhà đầu tư bị mất vốn.
Nguyên nhân: Doanh nghiệp gặp khó khăn về tài chính, thay đổi chính sách kinh doanh, hoặc thị trường hoạt động kém.

Rủi ro lãi suất

Giá trái phiếu có mối quan hệ nghịch với lãi suất. Khi lãi suất thị trường tăng, giá trị của trái phiếu sẽ giảm và ngược lại.
Nguyên nhân: Các ngân hàng trung ương điều chỉnh lãi suất cơ bản, hoặc sự thay đổi trong kỳ vọng lãi suất của thị trường.

Rủi ro lạm phát

Lạm phát làm giảm giá trị thực của tiền, khiến lợi nhuận thực tế từ đầu tư trái phiếu giảm đi.
Nguyên nhân: Các yếu tố kinh tế vĩ mô như tăng trưởng kinh tế quá nóng, tăng giá hàng hóa, dịch vụ.

Rủi ro thanh khoản

Rủi ro này xảy ra khi nhà đầu tư muốn bán trái phiếu nhưng không tìm được người mua hoặc phải bán với giá thấp hơn giá thị trường.
Nguyên nhân: Thị trường trái phiếu không phát triển, hoặc trái phiếu có tính thanh khoản thấp.

Rủi ro thị trường

Giá trị của trái phiếu có thể bị ảnh hưởng bởi các sự kiện bất ngờ trên thị trường, như khủng hoảng tài chính, biến động chính trị, thiên tai.
Nguyên nhân: Các yếu tố bên ngoài tác động đến niềm tin của nhà đầu tư và thị trường.

Rủi ro ngoại hối

Áp dụng cho trái phiếu được phát hành bằng ngoại tệ. Rủi ro này xảy ra khi tỷ giá hối đoái biến động bất lợi, làm giảm giá trị của khoản đầu tư khi quy đổi về đồng tiền nội địa.

>>> Xem thêm bài viết: Hiểu hơn về rủi ro trái phiếu là gì?

Các loại trái phiếu chính phủ

Trái phiếu chính phủ là các trái phiếu được chính phủ phát hành để huy động vốn từ cộng đồng. Dưới đây là một số loại trái phiếu chính phủ phổ biến:

Trái phiếu chính phủ cố định: Đây là loại trái phiếu có lãi suất cố định được chính phủ phát hành. Người mua trái phiếu sẽ nhận được lãi suất được xác định trước đó trong suốt thời gian nắm giữ trái phiếu.
Trái phiếu chính phủ biến động: Loại trái phiếu này có lãi suất biến động tùy theo điều kiện thị trường hoặc chỉ số tham chiếu nào đó. Lãi suất có thể được điều chỉnh theo một cơ chế cụ thể được quy định trong hợp đồng.
Trái phiếu chính phủ có thể chuyển đổi: Đây là loại trái phiếu mà người mua có quyền chuyển đổi thành cổ phiếu của chính phủ hoặc công ty quản lý theo tỷ lệ và điều kiện được quy định trước.
Trái phiếu chính phủ không kèm cơ chế phát hành cổ phiếu: Đây là loại trái phiếu mà không đi kèm với quyền chuyển đổi thành cổ phiếu của chính phủ.
Trái phiếu chính phủ bảo đảm: Trái phiếu được bảo đảm bởi chính phủ, giảm rủi ro cho nhà đầu tư.
Trái phiếu chính phủ mệnh giá thấp: Đây là trái phiếu có mệnh giá thấp, thường được phát hành để thu hút đầu tư từ các nhà đầu tư cá nhân.

Các loại trái phiếu chính phủ có thể có các đặc điểm và điều kiện khác nhau tùy thuộc vào chính sách tài chính của quốc gia và điều kiện thị trường tài chính tại thời điểm phát hành.

Một số loại trái phiếu chính phủ phổ biến

Các loại trái phiếu công ty

Trái phiếu công ty là một công cụ tài chính quan trọng mà các doanh nghiệp sử dụng để huy động vốn. Chúng đa dạng về hình thức và đặc điểm, mang lại nhiều lựa chọn cho nhà đầu tư.

Trái phiếu công ty có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, bao gồm:

Theo hình thức phát hành

Trái phiếu niêm yết: Được giao dịch công khai trên các sàn giao dịch chứng khoán, mang lại tính thanh khoản cao và minh bạch.
Trái phiếu OTC: Giao dịch trực tiếp giữa nhà phát hành và nhà đầu tư, không qua sàn giao dịch. Loại trái phiếu này thường có quy mô nhỏ hơn và tính thanh khoản thấp hơn.

Theo mục đích phát hành

Trái phiếu để tài trợ cho các dự án đầu tư: Dùng để tài trợ cho các dự án mở rộng sản xuất, kinh doanh hoặc đầu tư vào các lĩnh vực mới.
Trái phiếu để tái cấp vốn: Dùng để trả nợ các khoản vay cũ hoặc tái cơ cấu vốn.
Trái phiếu để trả cổ tức: Dùng để trả cổ tức cho cổ đông thay vì bằng tiền mặt.

Theo hình thức bảo đảm

Trái phiếu có bảo đảm: Được bảo đảm bằng tài sản cụ thể của doanh nghiệp phát hành hoặc của bên thứ ba, giúp giảm thiểu rủi ro cho nhà đầu tư.
Trái phiếu không có bảo đảm: Không có tài sản đảm bảo, rủi ro cao hơn.

Theo hình thức trả lãi

Trái phiếu lãi suất cố định: Lãi suất được xác định từ trước và không thay đổi trong suốt thời gian tồn tại của trái phiếu.
Trái phiếu lãi suất thả nổi: Lãi suất thay đổi theo một mức lãi suất tham chiếu nào đó, thường là lãi suất liên ngân hàng.

Theo quyền lợi của trái chủ

Trái phiếu chuyển đổi: Cho phép trái chủ chuyển đổi trái phiếu thành cổ phiếu của công ty phát hành theo tỷ lệ quy định.
Trái phiếu kèm chứng quyền: Cho phép trái chủ mua thêm cổ phiếu của công ty phát hành theo một giá xác định trong tương lai.
Trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền: Đây là loại trái phiếu thông thường, không có quyền chuyển đổi hoặc quyền mua thêm cổ phiếu.

Các loại trái phiếu lưu hành tại Việt Nam

Tại Việt Nam, các loại trái phiếu phổ biến bao gồm:

Trái phiếu chính phủ: Được phát hành bởi Bộ Tài chính.
Trái phiếu doanh nghiệp: Được phát hành bởi các công ty niêm yết trên sàn chứng khoán hoặc các công ty lớn có uy tín.
Trái phiếu tổ chức tín dụng: Được phát hành bởi các ngân hàng thương mại.

Các loại dịch vụ về trái phiếu

Dưới đây là một số loại dịch vụ liên quan đến trái phiếu mà thị trường tài chính cung cấp:

Môi giới trái phiếu: Các công ty môi giới trái phiếu cung cấp dịch vụ trung gian giữa người mua và người bán trái phiếu. Họ giúp khớp lệnh mua bán trái phiếu và cung cấp thông tin về thị trường trái phiếu.
Quản lý quỹ trái phiếu: Các quỹ đầu tư chuyên về trái phiếu quản lý danh mục trái phiếu cho các nhà đầu tư. Họ chọn lựa các trái phiếu phù hợp với mục tiêu đầu tư và chiến lược cụ thể.
Tư vấn đầu tư trái phiếu: Các chuyên gia tư vấn đầu tư trái phiếu cung cấp thông tin và khuyến nghị đầu tư trong lĩnh vực trái phiếu dựa trên nghiên cứu và phân tích thị trường.
Dịch vụ phân tích thị trường trái phiếu: Các công ty cung cấp dịch vụ phân tích thị trường trái phiếu cung cấp thông tin đánh giá về tình hình thị trường, xu hướng lãi suất và các yếu tố ảnh hưởng đến giá trị trái phiếu.
Dịch vụ tư vấn chiến lược đầu tư trái phiếu: Cung cấp dịch vụ tư vấn về chiến lược đầu tư trái phiếu, bao gồm việc xác định mức độ rủi ro, lựa chọn loại trái phiếu và quản lý danh mục trái phiếu.
Dịch vụ định giá trái phiếu: Cung cấp dịch vụ định giá trái phiếu để đánh giá giá trị hiện tại của trái phiếu dựa trên các yếu tố như lãi suất thị trường, rủi ro tín dụng và thời hạn nợ.

Một số dịch vụ trái phiếu mà thị trường tài chính cung cấp

So sánh các loại trái phiếu

Tiêu chí so sánh	Trái phiếu chính phủ	Trái phiếu doanh nghiệp	Trái phiếu tổ chức tín dụng
Người phát hành	Chính phủ	Doanh nghiệp	Tổ chức tín dụng (ngân hàng, công ty tài chính)
Mức độ an toàn	Cao nhất	Trung bình	Trung bình
Lãi suất	Thấp nhất	Cao hơn	Tương đối cao
Thanh khoản	Cao nhất	Tùy thuộc vào quy mô và uy tín của doanh nghiệp	Tương đối cao
Rủi ro	Thấp nhất (rủi ro lãi suất)	Cao (rủi ro tín dụng, rủi ro thị trường)	Trung bình (giữa chính phủ và doanh nghiệp)
Mục đích phát hành	Huy động vốn cho ngân sách nhà nước	Huy động vốn cho đầu tư, mở rộng sản xuất	Huy động vốn để cho vay, đầu tư

Nền tảng LiveTrade đã mở ra nhiều cơ hội đầu tư hấp dẫn vào thị trường trái phiếu đa dạng tại Việt Nam. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa những cơ hội này, nhà đầu tư cần hiểu rõ về các loại trái phiếu, từ trái phiếu chính phủ an toàn đến trái phiếu doanh nghiệp mang lại lợi nhuận cao hơn. Bên cạnh đó, việc đánh giá các rủi ro và lựa chọn loại trái phiếu phù hợp với mục tiêu đầu tư là vô cùng quan trọng. Việc kết hợp kiến thức về trái phiếu với việc sử dụng các công cụ giao dịch hiện đại như LiveTrade sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra những quyết định đầu tư thông minh và hiệu quả.