Đáo hạn phái sinh là gì, thời điểm quan trọng của thị trường. Cùng LiveTrade khám phá ý nghĩa, tác động và chiến lược quản lý hiệu quả dành cho nhà đầu tư.
Đáo hạn phái sinh là gì?
Đáo hạn phái sinh là thời điểm mà hợp đồng phái sinh, như hợp đồng tương lai hoặc quyền chọn, hết hiệu lực và các bên tham gia phải thực hiện nghĩa vụ thanh toán hoặc tất toán hợp đồng. Tại thời điểm này, giá trị hợp đồng được xác định dựa trên tài sản cơ sở, và hợp đồng sẽ được thanh toán bằng tiền mặt hoặc giao tài sản theo quy định.
Ngày đáo hạn phái sinh là gì?
Ngày đáo hạn phái sinh là gì? Đánh dấu thời điểm hợp đồng phái sinh chấm dứt hiệu lực. Trước hoặc trong ngày này, nhà đầu tư cần hoàn tất việc xử lý vị thế của mình.
Ở Việt Nam, ngày đáo hạn chứng khoán phái sinh thường rơi vào Thứ Năm tuần thứ ba của tháng hợp đồng đáo hạn. Các tháng đáo hạn phổ biến bao gồm tháng hiện tại, tháng kế tiếp và tháng cuối của hai quý gần nhất.
Thời điểm đáo hạn phái sinh
Đáo hạn phái sinh ngày nào? Khi tham gia thị trường phái sinh, nhà đầu tư cần lựa chọn hợp đồng với tháng đáo hạn phù hợp. Không giống như chứng khoán cơ sở, mỗi hợp đồng tương lai đều có ngày đáo hạn cụ thể, tại đó giao dịch sẽ kết thúc và hợp đồng được quy đổi thành tiền mặt.
Ngày đáo hạn được quy định là vào thứ Năm của tuần thứ ba trong tháng đáo hạn hợp đồng. Các tháng đáo hạn thường là tháng hiện tại, tháng tiếp theo và tháng cuối cùng của hai quý gần nhất.
Những loại hợp đồng phái sinh phổ biến hiện nay
Trên thị trường hiện nay, có bốn loại hợp đồng phái sinh chủ yếu:
Hợp đồng kỳ hạn
Hợp đồng kỳ hạn là thỏa thuận giữa hai bên về giao dịch vào một thời điểm trong tương lai, không giao dịch trên sàn chứng khoán. Giá giao dịch được xác định vào ngày thanh toán. Mặc dù giá thị trường có thay đổi, các bên vẫn phải thực hiện giao dịch theo giá đã thỏa thuận.
Hợp đồng tương lai
Hợp đồng tương lai tương tự hợp đồng kỳ hạn nhưng yêu cầu ký quỹ để đảm bảo khả năng thanh toán. Đây là loại hợp đồng phổ biến trên thị trường chứng khoán. Bên cạnh đó, hợp đồng tương lai giúp giảm rủi ro và có thể mang lại lợi nhuận cao nếu sử dụng đòn bẩy tài chính hợp lý.
Hợp đồng tương lai giúp giảm rủi ro
Ví dụ: Ngày 20/06/2024, bên A ký hợp đồng mua 5 tấn khoai từ bên B với giá 20.000 đồng/kg. Nếu đến ngày 20/09/2024, giá khoai tăng lên 25.000 đồng/kg, bên B có thể chọn bán theo giá cũ hoặc thanh toán khoản phí chênh lệch.
Hợp đồng hoán đổi
Hợp đồng hoán đổi cho phép hai bên thay đổi các điều khoản vay, như chuyển từ vay lãi suất cố định sang vay lãi suất thay đổi, hoặc ngược lại. Các điều khoản này phụ thuộc vào thỏa thuận của hai bên hoặc giao dịch trên thị trường OTC.
Hợp đồng quyền chọn
Hợp đồng quyền chọn là thỏa thuận cho phép bên mua lựa chọn việc mua bán chứng khoán vào một thời điểm trong tương lai, nhưng không bắt buộc phải thực hiện giao dịch. Dù quyết định có thực hiện hay không, bên mua vẫn phải trả một khoản phí cho bên bán, gọi là phí mua quyền.
>>> Xem thêm bài viết: Thị trường phái sinh ở Việt Nam: Khám phá sản phẩm và cơ hội đầu tư
Tác động của ngày đáo hạn phái sinh đối với thị trường
Việc hiểu rõ ảnh hưởng của ngày này sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra các quyết định giao dịch sáng suốt hơn.
Biến động giá mạnh mẽ trước ngày đáo hạn
Trước khi đến ngày đáo hạn, giá của tài sản cơ sở thường có xu hướng dao động mạnh mẽ khi các nhà đầu tư điều chỉnh các vị thế của mình. Họ có thể thực hiện mua vào hoặc bán ra để phòng ngừa rủi ro hoặc tận dụng cơ hội kiếm lời, dẫn đến biến động giá đáng kể.
Gia tăng thanh khoản trong giao dịch
Ngày đáo hạn thường chứng kiến sự gia tăng trong hoạt động giao dịch, với nhiều lệnh mua bán được thực hiện để đóng hoặc mở các vị thế mới. Điều này làm tăng thanh khoản trên thị trường, tạo ra một không khí giao dịch sôi động hơn.
Tâm lý nhà đầu tư bị ảnh hưởng
Ngày đáo hạn có thể tác động mạnh đến tâm lý thị trường, với những lo ngại hoặc kỳ vọng của nhà đầu tư về diễn biến giá sau đáo hạn. Điều này có thể khiến họ đưa ra những quyết định mua bán không lường trước, dẫn đến biến động không nhỏ trong thị trường.
Ngày đáo hạn tác động mạnh đến tâm lý thị trường
Sự thao túng giá từ các nhà đầu tư lớn
Trong một số trường hợp, các nhà đầu tư lớn có thể tìm cách thao túng giá tài sản cơ sở vào thời điểm đáo hạn để thu lợi từ các hợp đồng phái sinh. Điều này có thể dẫn đến những biến động không phản ánh đúng giá trị thực tế của tài sản, gây ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường.
Nhà đầu tư cần làm gì khi đến ngày đáo hạn phái sinh?
Ngày đáo hạn phái sinh yêu cầu nhà đầu tư có chiến lược quản lý rủi ro và lựa chọn hợp đồng phù hợp để tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu biến động.
Quản lý vị thế đầu tư hiệu quả
Quản lý vị thế trong ngày đáo hạn phái sinh yêu cầu sự thận trọng và một chiến lược đầu tư rõ ràng. Dưới đây là một số nguyên tắc quan trọng mà bạn cần lưu ý:
- Đóng vị thế trước ngày đáo hạn: Hạn chế rủi ro do biến động giá cả hoặc thị trường khó đoán vào thời điểm nhạy cảm.
- Quyết định mở vị thế: Cân nhắc chiến lược đầu tư và dự đoán thị trường để xác định có nên mở vị thế mua trong ngày đáo hạn hay không.
- Theo dõi xu hướng thị trường: Kết hợp tin tức thị trường và phân tích cả chứng khoán cơ sở lẫn phái sinh để đưa ra quyết định sáng suốt.
- Đặt giới hạn rủi ro: Sử dụng công cụ dừng lỗ và chốt lời nhằm bảo vệ nguồn vốn trước những biến động bất lợi.
- Đảm bảo thanh khoản: Chọn hợp đồng dễ thoát khỏi vị thế khi cần thiết, tránh những trở ngại từ thanh khoản thấp.
- Tránh chạy theo biến động ngắn hạn: Hãy tập trung vào mục tiêu dài hạn thay vì bị cuốn theo sự thay đổi giá nhanh trong ngày đáo hạn.
Nhà đầu tư có thể cân nhắc các chiến lược như đóng vị thế hiện tại hoặc chuyển đổi sang hợp đồng có kỳ hạn xa hơn (roll over) để quản lý rủi ro một cách hiệu quả.
Chiến lược quản lý rủi ro và lựa chọn hợp đồng phù hợp
Chọn lựa hợp đồng phái sinh phù hợp với chiến lược đầu tư
Việc chọn đúng hợp đồng phái sinh là yếu tố quyết định hiệu quả của chiến lược đầu tư. Một số yếu tố cần cân nhắc gồm:
- Mục tiêu đầu tư: Bạn muốn tìm kiếm lợi nhuận ngắn hạn hay phòng ngừa rủi ro cho danh mục?
- Phân tích thị trường: Đánh giá xu hướng hiện tại và dự đoán tương lai để xác định các hợp đồng phù hợp.
- Tính thanh khoản: Chọn hợp đồng có thanh khoản cao để giao dịch dễ dàng và giảm chi phí phát sinh.
- Giá trị nội tại và giá trị thời gian: Đối với hợp đồng quyền chọn, nên ưu tiên hợp đồng có giá trị nội tại cao nếu muốn tận dụng biến động giá ngắn hạn.
- Phù hợp với tài sản cơ sở: Nếu dùng hợp đồng để phòng ngừa rủi ro, hãy chọn loại hợp đồng phù hợp với danh mục và tài sản cơ sở mà bạn muốn bảo vệ.
Trong ngày đáo hạn, giá đóng cửa của hợp đồng là yếu tố then chốt, phản ánh thị trường cơ sở và quyết định lãi/lỗ. Do đó, việc lựa chọn và quản lý hợp đồng cần sự phân tích kỹ lưỡng để tối ưu hóa lợi nhuận hoặc bảo vệ danh mục đầu tư một cách tốt nhất.
Việc hiểu rõ tác động của ngày đáo hạn phái sinh là gì lên thị trường sẽ hỗ trợ bạn đưa ra những quyết định đầu tư hợp lý, đồng thời giảm thiểu rủi ro tiềm ẩn. Để tận dụng cơ hội từ thời điểm này, nhà đầu tư nên thường xuyên theo dõi thông tin tại LiveTrade Pro để chuẩn bị chiến lược phù hợp.
